Aktiviteti ekonomik në shtet këtë vit do të ulet për 3,4 për qind si pasojë e krizës me Kovid-19, ndërsa shkalla e inflacionit do të ketë revizion të uljes dhe do të jetë 0,2 për qind, tregojnë sot projeksionet e prezantuara për ekonominë të Ministrisë së Financave, që u prezantua sot bazohet në parashikimet për një rënie në kompozimin eksportues prej 16.8 për qind, të konsumit privat me 3.3 për qind dhe investimeve bruto me 9.6 për qind në bazë reale. Kontributi pozitiv pritet nga konsumi publik, për të cilin parashikohet një rritje prej 2.7 për qind, ndërsa importi i mallrave dhe shërbimeve do të shënojë ulje prej 15.8 përqindëve në bazë reale.
Ministrja e Financave, Nina Angellovska, në konferencën për shtyp vlerësoi se për momentin punët po zhvillohen më mirë se sa pritej me skenarin e kujdesshëm të këtij dikasteri për ballafaqim me krizën.
“Deri më tani, gjërat po shkojnë siç po shohim diç më mirë se skenari i parashikuar nga Ministria e Financave, e cila u konsiderua më e favorshme, që është një shenjë e mirë. Sigurisht, ne jemi të gatshëm t’i përgjigjemi skenarit të rastit më të keq, por duhet të mbajmë në mend edhe paparashikueshmërinë e kësaj krize, gjë që e bën të vështirë parashikimin dhe projektimin, prandaj është e rëndësishme që të përgatitemi që çdo skenar të përgjigjet në çdo kohë, në mënyrë që të amortizohen goditjet në ekonomi dhe për të ndihmuar si sektorin privat ashtu edhe qytetarët që ta kalojnë atë me sa më pak pasoja të jetë e mundur”, tha Angellovska.
Realizimi i Buxhetit tregon se në prill të këtij viti janë realizuar të hyra buxhetore prej 14,2 miliardë denarë, që paraqet rënie prej 20 për qind në krahasim me prillin e vitit të kaluar. Të ardhurat nga tatimet në prill janë 7,2 miliardë denarë dhe janë ulur për 31 për qind në krahasim me prillin e vitit të kaluar, ndërsa janë realizuar kontribute prej 5,5 miliardë denarë, në nivel të njëjtë me periudhën e vitit të kaluar. Realizimi i të ardhurave të tjera buxhetore (jotatimore, kapitale dhe donacione) është rreth 1,5 miliardë denarë dhe te ata ka rënie prej 20 për qind në bazë vjetore.
“Skenari themelor i Ministrisë së Financave parasheh ngadalësim të aktivitetit ekonomik për -3,4 për qind me atë që efektet nga kriza e koronës ndaj ekonomisë, pritet që të jenë më të mëdha në tremujorin e dytë, në të tretin pritet ngadalësim i tkurrjes, përderisa në rimëkëmbjen e katërt të ekonomisë edhe rritje”, tha ministrja e Financave, Nina Angellovska.
Konform projeksioneve për rritje globale, si dhe projeksioneve tek partnerët tanë tregtarë, kërkesa e jashtme do të bjerë. Kjo, sqaroi Angellovska, do të ndikojë në komponentën e eksportit për të cilin projektohet një rënie prej 16.8 përqindve në bazë reale.
Siç tha, duke pasur parasysh masat restriktive për mbrojtjen e shëndetit të qytetarëve, ndërprerjen e aktiviteteve ekonomike ose rëndimin e disa zinxhirëve të blerjes së anës së të ardhurave është pritur. Megjithatë, tha,në skenarin themelor të Ministrisë së Financave, skenari i ashtuquajtur i favorshëm rënia e projektuar për prill është më e lartë, gjegjësisht 40 për qind të të ardhurave nga tatimi. “Kjo nënkupton se kemi pagesë më të mirë për 1,4 miliardë denarë sa i përket projeksioneve korona për prill, gjegjësisht se skenari jonë i përpunuar mund të thuhet se ka qenë më konservator ose më i kujdesshëm”, tha Angellovska.
Të ardhurat e TVSH-së ishin më të ulëta për -43,5 për qind – gjë që, tha Angelovska, pritej nëse merren parasysh masat kufizuese për të mbrojtur shëndetin e qytetarëve që ishin në fuqi gjatë muajit prill. Tatimi i të ardhurave personale shënoi rënie prej -1,7 përqind, tatimi mbi fitimin u rrit me 3,6 përqind, akciza rënie me 40 përqind dhe detyrimet doganore u ulën për 26 për qind. Fitimi më të madh, njoftoi ministrja, ka nga taksa e fitimit. Nga totali i të ardhurave të mbledhura nga tatimi mbi të ardhurat në prill që janë 1,43 miliardë denarë, 790 milionë denarë janë nga tatimi mbi të ardhurat e paguara në një bilanc vjetor, që është një shifër pozitive që tregon rezultatet e suksesshme të kompanive të arritura vitin e kaluar.
“Nga fillimi i vitit përfundimisht me prill, mbledhja e të ardhurave në buxhet është 4,9 përqind më e ulët në krahasim me të njëjtën periudhë të vitit të kaluar. Mbledhja e të ardhurave tatimore është 9,1 përqind më e ulët se vitin e kaluar, gjë që kryesisht vjen nga rënia e mbledhjes së TVSH-së me 14,6 përqind. Pagesa e kontributeve është rritur me 9,2 për qind krahasuar me vitin e kaluar, që është një tregues se viti ka filluar mirë me rritjen e punësimit dhe pagave. Masa për të mbështetur sektorin privat për ngritjen e pagave, e cila u përdor nga mbi 22.000 ndërmarrje dhe rritën pagat e mbi 119.000 të punësuarve, gjithashtu luajti një rol të rëndësishëm në rritjen e pagave”, tha Angellovska.
Të ardhurat totale janë realizuar në shumë prej 27 për qind sipas planit, ndërsa shpenzimet totale 30,4 për qind. Ana e shpenzimeve është më e lartë për shtatë për qind nga fillimi i vitit deri në prill, me realizimin e shpenzimeve kapitale në rritje për 21 për qind krahasuar me vitin e kaluar.
Kontributet në prill nuk shënojnë rënie, gjegjësisht janë realizuar në nivelin e vitit të kaluar. Në prill, shpenzimet totale janë realizuar pothuajse në të njëjtin nivel sikur vitin e kaluar, gjegjësisht me një rritje prej 0.7 përqindëve. Shpenzimet vijuese janë gjithashtu në të njëjtin nivel me vitin e kaluar. Tek mallrat dhe shërbimet vërehet rënie prej 36.5 përqindëve në krahasim me prillin e vitit të kaluar. Te transferimet ka një rritje prej shtatë përqindëve, kryesisht për shkak të transferimeve sociale, respektivisht, rritjes së pensioneve këtë vit. Shpenzimet kapitale në prill ishin janë më të larta për 15.7 për qind krahasuar me të njëjtin muaj të vitit të kaluar.
Shkalla e inflacionit në vend në tremujorin e parë të vitit 2020 ishte 0.6 për qind, që tregon një devijim të caktuar rënës lidhur me projeksionin. “Projeksioni për inflacionin efektiv të huaj në vitin 2020 është rishikuar në drejtim të rënies. Në të njëjtën kohë, lëvizjet e çmimeve në tregjet botërore, gjegjësisht çmimeve të importuara pritet të krijojnë presion në rënie mbi çmimet e vendit. Duke pasur parasysh këtë, si dhe hendekun e pritshëm negativ të prodhimit, niveli i inflacionit në vend për vitin 2020 është parashikuar në – 0.2 përqind”, tha ministrja.
Ajo theksoi se për shkak të paparashikueshmërisë së krizës, nuk përjashtohen revizionet e mëtejshme të treguesve makroekonomikë. Dhe shumë ekonomi më të zhvilluara si SHBA-ja, Gjermania … siç tha ai, presin që ekonomitë të ngadalësohen këtë vit, dmth rezultat ekonomik negativ. Parashikimet e Fondit Monetar Ndërkombëtar për to janë 5.9 për qind dhe shtatë për qind, ndërsa për të gjithë Bashkimin Evropian 7.1 për qind. Për ekonominë vendase, FMN-ja projektoi katër për qind në fillim të prillit. Në fund të muajit prill, Banka Botërore për vendin prohektoi ngadalësim të aktivitetit ekonomik midis – 1.4 deri – 3.2 për qind të BPV-së, gjegjlsisht nga një skenar optimist në një skenar të padëshirueshëm. Analiza e Bankës Botërore tregon se recesioni nuk do të kapërcejë asnjë vend në Ballkanin Perëndimor, ndërsa Maqedonia e Veriut do të pësojë dëmet më të pakta në krahasim me pjesën tjetër të rajonit. mb/
