37 kompani anëtare të Odës Ekonomike të Maqedonisë së Veriut morën grant prej rreth 2,72 milionë euro për të lidhur marrëveshje dhe për të vazhduar modelin e arsimit dual me 4 shkolla profesionale dhe 2 institucione të arsimit të lartë.
Oda Ekonomike e Maqedonisë së Veriut, si pjesë e Forumit të Investimeve të Odës (KIF ZB6) dhe partner në zbatimin e instrumentit financiar të krijuar për rritjen e punësueshmërisë së të rinjve – Fondi Rajonal i Sfidës (RCF), priti takimin e dytë kombëtar, ngjarje për ndarjen e granteve në vendin tonë.
Përmes Forumit të Investimeve të Odës, i cili bashkë-kryesohet nga kryetari i Odës Ekonomike, Branko Azeski, me grantin e siguruar prej rreth 2,72 milionë euro, 6 konsorciume nga vendi ynë (37 kompani me 4 shkolla profesionale dhe 2 institucione të arsimit të lartë) do të marrë fonde për financimin e investimeve në pajisje dhe infrastrukturë për futjen e arsimit dual dhe realizimin e të mësuarit përmes punës, me qëllim punësueshmërinë më të madhe të të rinjve dhe sigurimin e kuadrove të trajnuar dhe të kualifikuar të përgatitur për proceset e punës.
Me këtë, angazhimi ynë për të inkurajuar kompanitë që të transformojnë dhe formojnë stafin e tyre duke përfshirë në modelin e dyfishtë të arsimit përmes rrjetëzimit me shkollat profesionale dhe institucionet e arsimit të lartë për realizimin e arsimit të dyfishtë dhe të mësuarit përmes punës është realitet.
Fondet për grantin sigurohen nga Ministria Federale Gjermane për Bashkëpunim Ekonomik dhe Zhvillim, dhe zbatohen nëpërmjet Bankës Gjermane për Zhvillim (KfW) dhe Fondit të Sfidës Rajonale si një instrument unik financimi.
Fondi realizohet përmes Forumit të Investimeve të Odës së 6 vendeve të Ballkanit Perëndimor, i cili përfaqëson një institucion të rëndësishëm për bashkëpunim ekonomik rajonal, anëtar i të cilit është Oda Ekonomike e Maqedonisë së Veriut. Sekretarja e Përgjithshme e Forumit të Investimeve të Odës të gjashtë vendeve të Ballkanit Perëndimor, Tatjana Shterjova Dushkovska, theksoi në këtë aktivitet se disa faktorë ndikuan në arritjen e kësaj faze sot, për të diskutuar për blerjen e pajisjeve dhe teknologjive më moderne në shkollat ku mësimi praktik i nxënësve.
“Odat ekonomike në të gjithë rajonin kanë një rol kyç në zhvillimin e të gjithë procesit, shumë kohë përpara se të themelohej Fondi Rajonal për Sfidat dhe para përfshirjes së Forumit të Investimeve të Odës së ZB6. Përveç ndryshimit të perceptimit të njerëzve për arsimin profesional, është e nevojshme që kompanitë të theksojnë rëndësinë e investimit në arsimin profesional të të rinjve që në fazën më të hershme të arsimimit të tyre. Në këtë mënyrë këta të rinj do të bëhen vlerë e shtuar e kompanisë”, theksoi Dushkovska.
Drejtori ekzekutiv i Odës Ekonomike, Antoni Peshev, në prezantimin e tij trajtoi disa pika kyçe: Së pari, se problemi i mungesës së kuadrit profesional pa përvojë praktike u konstatua nga Oda qysh në vitin 2007 dhe filloi të trajtohet sistematikisht duke kërkuar reformat në arsim përmes futjes së aftësimit praktik të nxënësve në kompani dhe edukimit dual si modeli më efikas për sigurimin e kuadrove profesionale. Së dyti, thyerja e stigmës se një numër i vogël dhe vetëm nxënësit e dobët regjistrohen në arsimin profesional. Së treti, se marrëdhënia mes biznesit dhe arsimit është shumë e rëndësishme në drejtim të realizimit të trajnimeve praktike, krijimit të një politike përkatëse regjistrimi dhe futjes së kualifikimeve dhe aftësive të reja, sepse biznesi dikton ndryshimet që duhet të zhvillojë arsimi dhe më pas përsëri kthehen në biznes ku do të marrin realizimin dhe valorizimin e tyre. Dhe së katërti, se është e nevojshme pajisja e shkollave profesionale, se sot pajisjet dhe makineritë moderne në shkolla po bëhen realitet.
U.D ambasador në Ambasadën e Republikës Federale të Gjermanisë në Maqedoninë e Veriut, Otto Graf, theksoi se aftësimi profesional është diçka shumë afër zemrës së gjermanëve dhe bashkon të gjitha vendet, prodhuesit në Evropë, duke shtuar se prodhimi industrial është i mundur vetëm me fuqi punëtore e arsimuar.
“Analizat e fundit në Gjermani tregojnë se fitimet gjatë gjithë jetës së njerëzve me arsim profesional do të jenë pak më të larta se të ardhurat e jetës së të arsimuarve akademikë. Ky lloj edukimi është shumë i rëndësishëm për të vazhduar”, tha ai.
Fjalën e tij e pati edhe ministri i Arsimit dhe Shkencës, Jeton Shaqiri, i cili theksoi se si rezultat i intensifikimit të aktiviteteve në vitin shkollor 2021/2022, arsimi i dyfishtë është realizuar në 97 paralele në 46 shkolla të mesme profesionale dhe 1.486 u regjistruan nxënës, të cilët bashkëpunuan me 211 kompani dhe këtë vit arsimi dual realizohet në 225 paralele në 61 shkolla të mesme profesionale, me 2763 nxënës të regjistruar dhe në bashkëpunim me rreth 500 kompani.
Moritz Reme, Drejtor i Zyrës së Bankës Gjermane për Zhvillim në Maqedoninë e Veriut dhe Kosovë, deklaroi në konferencë se ky instrument do t’i përafrojë shkollat profesionale me nevojat e ekonomisë dhe do të përgatisë të diplomuarit për tregun e punës me aftësi më të mira, në mënyrë që të reduktojë papunësia e të rinjve dhe për të eliminuar mungesën e stafit në kompani.
Në thirrjen e dytë morën pjesë 37 aplikantë nga vendi ynë, ndërsa Komisioni Përzgjedhës në thirrjen e dytë bëri përzgjedhjen e 6 projekteve më të suksesshme që ishin propozuar për financim, duke ndarë 2.72 milionë euro për realizimin e trajnimeve praktike cilësore dhe mësimit përmes punës.
Është gjithashtu interesante të theksohet se 80 kompanitë që kanë hyrë në një konsorcium me 23 institucione arsimore janë të madhësive të ndryshme, përkatësisht, 15% ishin të mëdha, 55% ishin ndërmarrje të vogla dhe të mesme, ndërsa 30% ishin kompani të vogla, dhe trajnimi praktik për marrjen e kualifikimeve do të zbatohet në sektorë të ndryshëm, por më dominues janë sektori i përpunimit, elektroteknikës dhe sektori i IT-së. /Flaka
