Dronët sot mbledhin mollë në plantacione në vend të njerëzve, shpërndajnë ushqim, hedhin bomba në Ukrainë dhe zbulojnë pozicionet e armikut, kryejnë llojet më të ndryshme të monitorimit ajror dhe kanë shumë funksione të tjera në pjesë të ndryshme të botës. Në Maqedoni, më shumë se pesë vjet më parë, autoritetet premtuan se dronët nga ajri do të gjuanin qytetarët e pakujdesshëm që hedhin mbeturina ku të munden dhe djegin mbeturinat në natyrë, por në vend të kësaj, dronët nga shërbimet e inspektimit u dërguan para kohe në falimentim. .
Inspektorati Shtetëror i Mjedisit njoftoi në janar 2018 se kishte marrë me qira drone për t’u përdorur nga inspektorët, të cilët do të bënin inspektime të rregullta dhe të jashtëzakonshme për zbulimin e ndotësve dhe u njoftua se ata do të blinin edhe kamera termike në mënyrë që dronët të mund të kriminelët. zbuloni edhe gjatë orëve të natës.
“Shpresojmë që me këto incizime dhe fotografi të shihet se çfarë nuk mund të kontrollojnë inspektorët kur janë në terren, për shembull kur bëhet fjalë për pronë private apo një kompani, e cila nuk funksionon pas orës 16:00 dhe inspektimi është. praktikisht i mbyllur nuk mund të hyjë”, ka thënë për portalin SDK.mk, drejtori i atëhershëm i Inspektoratit Shtetëror të Mjedisit, Miroslav Bogdanovski.
Pesë vite më vonë, nga Inspektorati Shtetëror i Mjedisit për Meta.mk thanë se gjatë inspektimeve nuk përdorin drone, gjegjësisht sot nuk përdoret ajo që ishte paralajmëruar në vitin 2018.
“ISHM nuk ka nevojë të madhe për dronë, ndoshta për mbikëqyrje të objekteve ujore dhe zonave të mbrojtura, por vetëm për vëzhgime të caktuara”, është përgjigja që kemi marrë nga ky Inspektorat.
Nga ISHM thonë se ndonëse dronët janë mjete inovative, ato janë më të destinuara për institucionet që kryejnë monitorim dhe shtojnë se me ligjin e ri për kontrollin e shkarkimeve industriale, të gjithë operatorët me leje mjedisore të integruara A do të kenë detyrim për monitorim të vazhdueshëm.
Meqë ra fjala, vetëm disa muaj pasi ISHM njoftoi përdorimin e dronëve në vitin 2018, Qyteti i Shkupit premtoi në nëntor 2018 se inspektorati i tyre mjedisor do të përdorë dron për të zbuluar ndotësit e mjedisit në kryeqytet.
“Banorët e Aeroportit dhe Gazi Babës tash e një kohë të gjatë po mbyten nga era e pakëndshme që përhapet përgjatë Vardarit. Tani, me hartën 3D të “Vardarishtit”, do të merret një pasqyrë e plotë e hapësirës së deponisë, përkatësisht se në cilat pjesë digjen mbeturinat, veçanërisht nëse ato pjesë ndodhen në prona private. Inspektorati i Qytetit të Shkupit do të marrë të dhëna të sakta, të cilat do ta bëjnë më të lehtë kryerjen e detyrave të tij”, deklaroi më 19 nëntor 2018, zëdhënësi i atëhershëm i Qytetit të Shkupit, Valjon Salihu.
Pesë vjet më vonë, qeveria e qytetit të Shkupit hesht në lidhje me pyetjet tona nëse dhe sa shpesh inspektorët e mjedisit përdorin dron gjatë inspektimeve, sa nga inspektimet e kryera këtë vit përdorën drone dhe pajisje të tjera moderne për zbulimin e ndotësve, dhe ne gjithashtu pyetëm nëse Departamenti për inspektim dhe mbikëqyrje mbi mjedisin jetësor i Qytetit të Shkupit ka nevojë për pajisje moderne. Më 3 dhe 9 tetor 2023, Meta.mk i ka dërguar e-mail qytetit të Shkupit pyetje për këtë temë, por nuk kemi marrë përgjigje për pyetjet.
Përveç autoriteteve në kryeqytet, Meta.mk pyeti edhe autoritetet lokale nga Strumica dhe Manastiri nëse inspektorët komunalë të mjedisit përdorin dron kur zbulojnë ndotës në vendbanimet e tyre.
Edhe pse pyetjet tona i kemi dërguar pushtetit lokal të Strumicës në dy raste më 3 dhe 9 tetor, nuk kemi marrë përgjigje deri në shkrimin e këtij teksti.
Nga Komuna e Manastirit, nga ana tjetër, për Meta.mk thanë se inspektorati i tyre i mjedisit nuk përdor drone gjatë inspektimeve të tyre.
Nga pushteti lokal i Manastirit sqarojnë se në vend nuk ka pengesa ligjore për përdorimin e dronëve dhe filmimeve me dron gjatë inspektimeve nga ana e drejtorisë së inspektimit mjedisor në Komunën e Manastirit, por shtojnë se ka edhe pengesa të tjera sa i përket të drejtave të njeriut. .
Pikërisht për shkak të pengesave në resurse njerëzore që i kanë në Sektorin e Inspektimit të Mjedisit, Komuna e Manastirit aktualisht nuk ka mundësi të përdor dronët dhe pajisjet tjera moderne në zbulimin e ndotësve të mjedisit.
“Nuk duhet të ketë probleme me përdorimin e video-incizimeve të incizuara me dron gjatë ndëshkimit të kriminelëve në gjykatë apo organe të tjera nëse mund të vërtetohet koha dhe vendi kur janë marrë”, sqarojnë për Meta.mk nga Komuna e Manastirit.
Ndryshe, në vitin 2023, inspektori i autorizuar i mjedisit jetësor i Komunës së Manastirit deri më tani kishte kryer 57 kontrolle të rregullta, 31 të jashtëzakonshme dhe 18 kontrolle, dhe në disa prej tyre, përveç fotografive dhe raporteve të ekspertëve nga monitorimi nga laboratorët e akredituar, ishin dronë. nuk përdoret.
Qeveritë shtetërore dhe vendore në vitin 2018 u zotuan të prezantojnë përdorimin e dronëve në inspektime si një mjet i fuqishëm kryesisht për të zbuluar individët që djegin qëllimisht plehra dhe substanca të tjera jashtë dhe ndotin ajrin. Gjithashtu, dronët u shpallën si një mjet efektiv për zbulimin e njerëzve që hedhin mbeturina në vende të paligjshme – në lumenj, në parqe, në gropa dhe kudo tjetër në natyrë. Me dronë, oxhaqet e fabrikave dhe objektet e tjera që ndotin ajrin mund të kontrollohen vizualisht.
Mirëpo, pesë vjet më vonë, në vitin 2023, ndonëse në të gjithë vendin po krijohen deponi të mbeturinave dhe ndotja e ajrit është një problem i zjarrtë për qytetet maqedonase, shërbimet e inspektimit në nivel kombëtar dhe lokal nuk janë të pajisura me dronë modernë, të cilët mund të kapin ndotësve nga ajri dhe filmimi i kriminelëve që shkatërrojnë mjedisin në akt, duke e bërë më të lehtë ndëshkimin e tyre, parandalimin e ndotjes dhe parandalimin e rreziqeve për shëndetin e njeriut.
