Drejtësia duhet të jetë e dukshme, jo vetëm pro formë e shprehur. Kjo është ajo që mungon. Gjykatësit në vend përballen me sfida serioze, por patjetër të zgjasin dhe të tregojnë se kanë kapacitet dhe përgjegjësi të forcojnë pavarësinë gjyqësore dhe paanshmërinë.
Këtë e kanë deklaruar një pjesë e pjesëmarrësve në konferencën rajonale “Në rrugën drejt gjyqësisë evropiane: Parakushte dhe sfida”, që mbahet sot dhe nesër në Shkup me rastin Ditës së gjyqësorit në organizim të Shoqatës së gjykatësve me përkrahje të Misionit të OSBE-së.
Ish gjykatësja e Gjykatës Evropiane për të drejta të njeriut, Mirjana Lazarova- Trajkovska nuk sheh zhvendosje të mëdha në gjyqësinë e Republikës, duke shtuar se në këto dy vite punët më shumë bazohen në ndryshimet dhe plotësimet e ligjit.
“Në parim reformat në gjyqësi detektohen përmes vendimeve dhe veprimeve të gjyqit dhe nuk janë të dukshme siç pritet. Gjyqësia së pari duhet të tregojë fidbekun e asaj që pritet në kushte të marrëveshjeve paraqësese me KE-në”, ka thënë ajo.
Ajo ka thënë se i ndjek vendimet e Gjykatës evropiane për të drejtat e njeriut që në parim japin analizë për fotografinë e gjyqësisë në vendet anëtare të Konventës, dhe siç ka shtuar “pasi Maqedonia është anëtare e Këshillit të Evropës, ajo është dritare ose derë drejt BE-së dhe KE-së niset nga vendimi që ndërlidhen me vendet e cila paraqitet si kandidat”.
Ajo shton se ende ka problem me shpeshherë lidhur me paraburgimin, në vend se të praktikohen masa tjera për mbrojtje dhe garanci.
“Megjithatë, punët janë më të thella, pasi Maqedonia në vitet e fundit ka edhe aktgjykim që lidhen me të drejtat që janë absolute, siç është e drejta e ndalimit nga tortura, veprimi johuman, e drejta e jetës…”, ka thënë gjykatësja Lazarova- Trajkovska.
“Drejtësia duhet të jetë e dukshme. Në vitet e kaluara kemi jetuar disi në kohën e mosndëshkimit dhe kjo tek qytetarët krijon torturë. Mendoj se gjyqësisë i pason betejë për përfitimin e hapësirës për ndërtimin e integritetit dhe kthimit të dinjitetit”, ka shtuar Lazarova- Trajkovska.
Gjykatësi i Gjyqit Suprem dhe kryetar i Shoqatës së gjykatësve Xhemali Saiti ka thënë se është shënuar përparim në sistemin tonë gjyqësor, por siç tha, “mbeten çështjet lidhur me atë nëse me të vërtetë dhe sa ka ndikim politik mbi punën e gjykatave”.
“Konsideroj se ai përparim është arrit dhe notohet edhe në Raportin e Stejt Departamentit për përparimin e Republikës së Maqedonisë së Veriut, por mbetet të analizohen edhe pjesët e “këqija”, pjesë të atij raporti”, ka thënë Saiti.
Edhe ai pajtohet se ka problem me besimin në gjyqësi dhe se Shoqata e gjykatësve punon në krijimin e aktiviteteve dhe trupave për njohje me perceptimin real për besimin në gjyqësi.
“Gjykatat në vend përballen me sfida serioze, por patjetër të tregojnë se kanë kapacitet dhe përgjegjësi ta forcojnë pavarësinë gjyqësore dhe paanshmërinë”, ka thënë Xhefri Goldstajn, zëvendës shef i misionit të OSBE-së në Shkup.
Në gjitha librat për liderizëm, siç ka shtuar Goldstajn shkruan se liderët e mirë udhëhiqen nga kryeministra dhe shumë me rëndësi është gjykatësit të mbajnë praktikën për zbatimin e standardeve ndërkombëtare gjyqësore.
Gjashtëdhjetë gjykatës nga Maqedonia e Veriut, Mali i Zi, Polonia, Serbia dhe Sllovenia sot në konferencë diskutojnë për parakushtet dhe sfidat me të cilat shtetet e Ballkanit Perëndimor përballen në rrugën drejt praktikimit të standardeve gjyqësore evropiane në vendet e tyre. fab/
